Lenfödem Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

LENFÖDEM NEDİR?

Lenfatik dolaşımın doğuştan veya sonradan gelişen nedenlerle bozulması sonucu, proteinden zengin sıvının birikimi olarak tanımlanabilir. Örneğin, meme kanseri cerrahisi sonrası koltuk altı lenf bezlerinin çıkarılması sonucunda ortaya çıkan en sıkıntı verici komplikasyonlardan biridir. Koltuk altı lenf akımının engellenmesi sonucu kolda şişme, rahatsızlık hissi ve ağrıya neden olur.

LENFÖDEM NEDEN OLUR?

Meme cerrahisi sonrası lenfödem gelişme sıklığı yaklaşık olarak %25’tir. Lenfödem, herhangi bir kanser tipinde, cerrahi veya radyoterapi (ışın tedavisi) sonrası gelişebilir. Ancak özellikle meme, prostat ve alt karın bölge kanserleri sonrası gelişir. Cerrahi ne kadar büyük olursa, koltuk altından çıkarılan lenf bezi sayısı ne kadar artarsa ve cerrahi sonrası radyoterapi uygulanmışsa lenfödem riski o kadar artmaktadır. Kola darbe, sıyrık-kesik, böcek ısırığı ve infeksiyon gibi küçük yaralanmalar lenfödeme neden olabilir.

TEDAVİSİ VAR MI?

Evet, lenfödemin tedavisi vardır. Lenfödem tedavisi zaman ve sabır gerektirir ancak sonuç başarılıdır. Eğer kısa süre önce şişmiş ise tedavi daha kısa, eğer kolunuz uzun süredir şiş ise tedavi daha uzun sürecektir. Bu nedenle en kısa sürede tedaviye başlamak tedavi başarısını arttıracaktır.
Ne kadar erken fark edilir ve tedaviye başlanırsa, tedavideki başarı şansı o kadar artar !

TEDAVİSİ NASIL?

Fizik tedavi doktorunuz tarafından planlanan tedaviye uyum, tedavi başarısını etkiler. Tedavi bazen 1 haftadan kısa, bazen 1 aydan uzun sürebilir. Doğru uygulama yapılmazsa başarı sağlanamaz.
Tedavide amaç, şişliği indirmek ve tekrar oluşmasını önlemeye çalışmaktır.
1. Doğru cilt bakımı (kola uygun nemlendirici aşağıdan yukarı tek yönde uygulanmalıdır, cilt kuru olmamalıdır) (2 defa /gün)
2. Kendi kendine masaj ve elle yapılan lenf drenajı (bu konuda eğitim almış, deneyimli kişilerce uygulanmalıdır, size basit şekli öğretilebilir. Deneyimsiz kişilere lütfen yaptırmayın, şişliğiniz artabilir!)
3. Basınç kolluğu /bandajlama (egzersizler sırasında mutlaka kullanılmalı)
Çap farkı fazla ise (iki kol arasında 2- 2.5 cm) bandaj tedavisi başlanır. Yapılan bandaj tedavisi ve kullanılan malzeme özelliklidir. Kısa germeli bandaj ile çok katlı bir uygulama yapılır. Deneyimli fizik tedavi ve rehabilitasyon hekimi tarafından yapılmalıdır. Çap farklı istenen sınırlara indiğinde, basınç kolluğuna geçilir. Hasta yakınlarına bandajlama öğretilebilir.
4. Basınç pompaları
5. Egzersizler
Tedavide doktor tarafından ölçülen kol çapı önemlidir. Çap farklarına göre bu tedavilerin hepsi veya birkaçı uygulanır.